Legenda:

• in groen mijn input

• in rood mijn feedback

• doorgestreept de punten kunnen wat mij betreft verwijderd worden

Persoonlijke kijk van Peer Goudsmit op
concept verkiezingsprogramma VOLT - 4.5 Arbeidsmarkt (2023 09)

De grote arbeidstekorten in cruciale maatschappelijke sectoren vormen de achilleshiel van ons land en ons continent. Denk aan de tekorten in het onderwijs, in de ict, in de zorg, en in de techniek. Het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen loopt daardoor vertraging op, terwijl de bestaanszekerheid van mensen verder afneemt. Wat we nodig hebben is een radicale herwaardering van die beroepen en professionals die onze maatschappij zo veel te bieden hebben. Die herwaardering begint bij een eerlijke behandeling: meer vaste arbeidscontracten, hogere salarissen en meer zeggenschap. We zetten in op het benutten van de kansen die digitale en technologische ontwikkelingen bieden in het aanpakken van de grote arbeidstekorten. De overheid pakt daarnaast een meer sturende rol in het onderwijs, onder andere door meer mensen op te leiden voor cruciale sectoren. Teveel jongeren worden momenteel opgeleid voor kansarme beroepen. 

• We zorgen ervoor dat vaste arbeidscontracten de norm blijven en we zorgen ervoor dat zzp’erschap goed mogelijk blijft. Bij Volt gaan mee met de ontwikkelingen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Volt heeft dan ook oog voor alle werkenden en is de contractvorm secundair. Volt heeft geen voorkeur voor vast, flex, freelance, ZP of ZZP.

• We stimuleren Volt zet zich in voor een persoonlijk ontwikkelbudget (ongeacht contractvorm). Om- en bijscholing naar cruciale sectoren zoals zorg, ICT, onderwijs en techniek worden door scholingsbudgetten beschikbaar te stellen voor alle mensen op de arbeidsmarkt hiervoor gericht te zetten. 

• We starten een grootschalige, landelijke wervingscampagne om meer personeel aan te trekken voor bedrijven in de publiekesector voor sectoren met grote tekorten, zoals onderwijs, zorg, techniek en ICT. 

• Door te investeren in innovatie kunnen we de uitdagingen omtrent de structurele arbeidstekorten beter aanpakken. En streeft Volt naar een optimale benutting van digitale en technilogische toepassingen. We benutten de nog onbenutte digitale en technologische oplossingen die er al zijn. 

• We willen dat mensen die langs de kant staan beter worden begeleid naar maatschappelijk cruciale beroepen. Volt wil dat de taakstelling van het werkbedrijf van het UWV op zo’n manier wordt aangepast dat deze vorm van begeleiding van mensen de primaire taak wordt. Zo zetten we meer mensen en middelen in op begeleiding terug naar de arbeidsmarkt en minder op fraudebestrijding. (kan UWV dat wel aan?)

4.5.1 Werken over de grens

Volt wil de belemmeringen wegnemen voor Europeanen die over de grens, ergens anders in Europa de Europese Unie willen werken. Er zijn op dit moment te veel belemmeringen voor de mobiliteit van de Europese beroepsbevolking. Veel beroepskwalificaties (of diploma’s) van de ene lidstaat worden niet erkend door andere lidstaten. Hierdoor moeten mensen vaak (onnodige) extra cursussen of kwalificaties in een andere lidstaat behalen om daar aan de slag te kunnen. Om de potentie van de Europese arbeidsmarkt te benutten, zetten we in op het erkennen van diploma’s tussen landen. Met name op het gebied van het mbo (praktijkonderwijs) liggen hier veel onbenutte kansen. 

• We willen meer wederzijdse erkenning van diploma’s en kwalificaties voor alle beroepen in Europa de Europese Unie dan nu het geval is, in zowel het beroepsonderwijs als in het wetenschappelijk onderwijs. 

• We investeren in taalcursussen en faciliteren deze beter. Zo verbeteren we de arbeidsomstandigheden op de werkvloer. 

• Volt zet in op het verlichten van de administratieve lasten voor bedrijven in het buitenland om personeel aan te nemen. Zo kan het gebeuren dat een Nederlandse bouwvakker die in Duitsland aan de slag wil door de lokale overheid om een diploma gevraagd wordt. De bouwvakker moet vervolgens een dure verklaring regelen en mogelijk nog extra cursussen volgen. 

Open grenzen en een gezamenlijke markt zijn vooral voelbaar in de grensregio’s in Europa de Europese Unie.  Maar omdat beleid nationaal gemaakt wordt en het vaak in iedere lidstaat net een beetje anders gaat, komen inwoners in grensregio’s vaak in de knel. Volt wil daarom dat beleid wordt gemaakt specifiek gericht op de grensregio’s van Nederland en de Europese Unie Europa. 

• We maken grenseffectenrapportages verplicht voor nieuw beleid wanneer dit direct of indirect de grensregio of grenslanders aangaat. Zo verbeteren we de sociale bescherming in de grensregio. 

• We beschermen grenswerkers beter door Nederland het werklandbeginsel van de Europese Unie standaard toe te laten passen. Woon je in België, maar werk je in Nederland? Dan zou Nederland jouw sociale voorzieningen moeten regelen. Nederland heeft dit in de praktijk niet altijd goed geregeld, waardoor grenswerkers of ondernemers soms tussen wal en schip vallen. 

• We willen dat Nederlandse gepensioneerden die van hun pensioen gebruikmaken in een ander Europees land, zoals Spanje, daar hun premies en belastingen afdragen. Hiervoor passen we het woonlandbeginsel toe. 

• Grensarbeiders die vijf jaar verzekerd zijn geweest in het land waar zij als laatste gewerkt hebben, zouden ervoor moeten kunnen kiezen om in datzelfde land een werkloosheidsuitkering aan te vragen. 

• We willen dat de afdeling van het CAK die verantwoordelijk is voor grenswerkers van Den Haag naar een overheidsgebouw in de grensregio verhuist. Zo brengen we de overheid en grenswerkers dichter bij elkaar. Goede locaties hiervoor zijn de België- en Duitsland-kantoren van de SVB in Breda en Nijmegen, of het Belastingdienst Buitenland-kantoor in Heerlen. Volt streeft er naar dat het CAK een digitaal platform lanceert om de grenswerkers beter te bedienen. 

• Volt wil dat zogenoemde grensinformatiepunten uitgebreid worden en beter zichtbaar worden gemaakt voor (startende) grenswerkers of mensen die grenswerker willen worden. Deze informatiepunten houden zich bezig met de coördinatie van socialezekerheidsstelsels, iets wat te complex is voor veel individuele (aankomende) grenswerkers. Volt streeft er naar dat er in samenwerking met omringende landen een digitaal platform komt om de grenswerkers beter van informatie te voorzien, inclusief informatie over onder andere het sociale stelsel in de diverse landen. (eventueel in combinatie met vorige punt).

4.5.2 Arbeidsmigratie 

Het recht om te wonen en werken in een andere lidstaat behoort tot de mooiste rechten die we in de Europese Unie hebben. Dat recht moeten we koesteren en waar mogelijk beter inzetten. Niet alleen omdat het ons vrijheid biedt, maar ook omdat we arbeidsmigratie heel hard nodig hebben. De tekorten in cruciale sectoren van de maatschappij zijn namelijk enorm. Om op alle daken zonnepanelen te kunnen leggen, genoeg docenten voor de klas te hebben en voldoende handen aan het bed in verpleeghuizen te hebben, is arbeidsmigratie nodig. Maar dat kan alleen als we daarvoor de juiste omstandigheden en menswaardige voorwaarden voor creëren. Te lang hebben we het aantrekken van arbeidsmigranten overgelaten aan private partijen en uitzendbureaus die op zoek gaan naar goedkope arbeidskrachten. Met als gevolg dat te veel arbeidsmigranten moeten wonen en werken in mensonterende omstandigheden. Dat moet en kan anders. 

• We willen Europa-brede standaarden voor sociale zekerheid en arbeidsomstandigheden die goede, menswaardige bescherming bieden aan alle werkenden in de Europese Unie Europa. 

• We creëren een one-stop-shop met per land alle benodigde informatie voor arbeidsmigranten, waar in elke Europese taal te vinden is welke administratieve procedures zij moeten doorlopen en wat er daarbij van hen verwacht wordt. We werken ook aan een overzicht van relevante contactpunten voor het melden van misstanden of andere problemen. (Voor het Volt programma EU verkiezingen)

• We verbeteren de toegang tot gezondheidszorg, onderwijs, woningen en rechtsbijstand door in samenwerking met gemeenten meer capaciteit op te bouwen. We verbeteren het toezicht en de handhaving door de arbeidsinspectie. Hiervoor maken we extra budget vrij. 

• We geven arbeidsmigranten een plek aan tafel bij beleidsmakers. De belangen van arbeidsmigranten moeten worden vertegenwoordigd door de arbeidsmigranten zelf. Zo verhogen wij de zichtbaarheid en verkleinen we de barrières. 

Volt wil bindende EUuropese migratieregelgeving die zorgt voor een goede spreiding en legale migratieroutes die ook de economische behoeftes binnen de EUuropa meewegen. We hebben in Nederland bijvoorbeeld een tekort aan mensen in meerdere sectoren, zoals de technische beroepen, de zorg, het onderwijs, transport en logistiek, en de ICT. 

• We zorgen dat arbeidsmigranten in het land van herkomst via een portal kunnen zien of er geschikte functies voor hen openstaan in Nederland. Zo staat al voor hun komst naar Nederland vast of ze hier een baan kunnen krijgen. 

• We bieden meer mogelijkheden voor niet-EUuropese migranten om een (tijdelijk) visum te krijgen voor Nederland of een andere Europese lidstaat van de Europese Unie. Dat helpt hen, het land van herkomst, maar ook onze economie en maatschappij. 

• Om hierbij zowel binnen- als buitenlandse arbeidskrachten tegen de negatieve gevolgen van economische migratie te beschermen, stemmen we op EUuropese niveau een fatsoenlijk niveau aan basisvoorzieningen af op het gebied van sociale, juridische en medische dienstverlening.

Aantal punten van 4.5.1 & 4.5.2 samengevat: Reken werkgerelateerde fiscale zaken af waar gewerkt wordt en alle andere zaken waar de persoon woont. Net als bij ondernemen, waar de vestigingsplaats van de onderneming bepalend is voor waar met de fiscus wordt afgerekend.

4.5.3 Toegang tot de arbeidsmarkt

Er wordt nog te vaak gesproken over mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat zien wij bij Volt toch echt anders: de arbeidsmarkt heeft een afstand tot de mensen. Door in te zetten op werkbegeleiding naar kansrijke beroepen kunnen we mensen volwaardig laten meedoen in de maatschappij. Zo verkleinen we die afstand en bieden we iedereen de kans op volwaardig, kansrijk werk. Het huidige stelsel staat dit in de weg, doordat er niet genoeg gekeken wordt naar de talenten en potentie van het individu. 

• We zorgen voor actieve werkbegeleiding naar kansrijke beroepen voor mensen die aan de zijlijn staan, zoals in de zorg, het onderwijs of de techniek. Zo pakken we tegelijkertijd de grote arbeidstekorten en uitdagingen van onze tijd aan.

• We maken het gemakkelijker voor alle migranten (asielzoekers, klimaatvluchtelingen en statushouders) om te werken of om betaalde beroepsopleidingen of traineeships te volgen.

Leestips: Zipconomy en/of De Werkvereniging

4.5.4 Een toekomstbestendig pensioenstelsel

Binnen de Europese Unie wordt het Nederlandse pensioenstelsel als goed voorbeeld gezien, omdat onze gepensioneerden relatief hoge inkomens hebben. Dat komt met name doordat het in Nederland verplicht is om pensioen op te bouwen via de werkgever. Toch zijn er ook nog veel werkenden die geen of beperkt pensioen opbouwen naast de AOW. Zij lopen een groot risico om straks in armoede te vervallen of hun oude dag steeds verder uit te moeten stellen. Deze uitdaging pakken we aan door een basispensioen met een minimale premieafdracht te introduceren. Daarnaast staat ons pensioenstelsel door toenemende vergrijzing steeds meer onder druk. Een goed pensioen met goede voorwaarden wordt daardoor voor iedereen minder vanzelfsprekend. Daarom is het belangrijk dat we het pensioenstelsel weer toekomstbestendig maken en voor iedereen een goed pensioen in het vooruitzicht stellen. 

• Er wordt goed gemonitord of de doelen van de Pensioenwet worden gehaald. Dit doen we door de wet vaker te monitoren en verbeteringen aan te dragen voor vereenvoudiging. 

• We introduceren een basispensioen voor alle werkenden naast de AOW, met een minimale premieafdracht. Sociale partners, werkgevers en beroepspensioenverenigingen mogen altijd méér afspreken dan het minimum. 

• We willen een wettelijke verplichting voor alle typen pensioenuitvoerders om op één en dezelfde manier te publiceren over de kosten van de pensioenregeling in relatie tot de hoogte van het pensioen, de soorten pensioen die je ervoor terug krijgt en het serviceniveau. 

• We moderniseren het partnerpensioen: we bieden de optie om versneld meer pensioen op te nemen. 

Volt is voorstander van 'pensioen portabiliteit'. Het is jouw eigen pensioen en je kan het makkelijk meenemen als je ander werk gaat doen. De afdracht gaat altijd volgens een standaard methodiek die voor allen gelijk is ( deze is dan ook sector onafhankelijk).

NB Ik ben geen pensioenspecialist en laat die discussie graag aan anderen. Er zijn binnen Volt vele specialisten die hier ook een mening over hebben en laten we elkaar vooral de ruimte geven en nemen, om op dit vlak echt te gaan vernieuwen.

• Ter inspiratie vindt je hier de persoonlijke kijk op pensioenen van Sjaak Zonneveld (ook lid van Volt).

• Wil je ook een gedachte delen over arbeidsmarkt en/of pensioen, laat me dat weten en als het past, dan plaats ik hier een link.

• Kijk hier voor het volledige concept verkiezingsprogramma van Volt voor de landelijke verkiezingen van 2023.

• Feedback is altijd welkom. Klik hier om me een bericht te sturen