Reactie voorstel Minister Van Gennip (2023 06)

Nu besef ik me dat lobbyen een risico is, toch is het belangrijk. Volt zal in zowel Tweede & Eerste Kamer niet mee moeten stemmen met het voorstel van Minister van Gennip & Co.
Aanleiding voor mij is het commissiedebat over deze materie. Zoals jullie weten ben ik een Volter in hart en nieren en deel ik ook de gedachten van de WerkVereniging (ik doe daar niet geheimzinnig over). Via die weg komt een zinnige kijk op de rol van de flexwerker (in brede zin). Denk ook aan de achterban van Volt, veel jongeren die zich niet committeren aan 1 baan, maar op een 'meerbaansweg' door het leven gaan. Het feit dat het beleid nu zeer conservatief wordt gebracht past dan ook niet in het beeld van een toekomstige maatschappij. Volt is een progressieve partij die wat mij betreft ook de arbeidsmarkt radicaal anders ziet.

Daarom het dringende verzoek om onderstaande te lezen:

>>> Wat is wel te waarderen aan de plannen van het kabinet (stappen in de goede richting)

• De voorzichtige poging om contracten voor onbepaalde tijd aantrekkelijker te maken voor werkgevers. Door middel van een crisisregeling. 

• Een kleine verlichting van werkgeversverplichtingen bij langdurig zieke werknemers. 

>>> Wat niet te waarderen aan de plannen van het kabinet

• Alleen VNO en FNV zijn tevreden met de plannen. De rest wordt niet gehoord en niet vertegenwoordigd. De plannen dienen dan ook niet de belangen van de werkende of de burger. De plannen dienen de deelbelangen van het grootbedrijf en de bonden. Met hen heeft het kabinet de plannen immers uitonderhandeld.

• Het kabinet trekt zich niets aan van de realiteit van werkenden. Ziet alleen de Haagse realiteit. Die insteek vermaalt de realiteit van mensen in het land. Met name van de mensen waarvoor we op moeten komen. Enkele voorbeelden:

  1. Mensen met bijvoorbeeld met chronische (rug)klachten. Dat maakt dat zij soms kunnen werken. En soms niet. Een werkvorm waarbij zij zelf kunnen bepalen wanneer zij werken, en wanneer niet, biedt dan uitkomst. De meerderheid van de mensen met een oproep- of nulurencontract werken zo omdat zij zelf behoefte hebben aan flexibiliteit.

  2. De tijdelijke kracht. Na drie opeenvolgende tijdelijke contracten neemt de werkgever hem of haar voor onbepaalde tijd in dienst. Beweert het kabinet. In de praktijk zullen velen van hen na 3 jaar de laan uit vliegen. 

  3. Tevreden zelfstandigen die hun zaken op orde hebben. Dit geldt voor de meeste zelfstandigen. Zij willen lekker blijven werken. Zonder vaste baas. Zonder gedoe. Van kabinet en polder krijgen zij nieuwe onduidelijke regels. Waardoor opdrachtgevers terugkrabbelen. Dit hebben zelfstandigen al eens doorgemaakt. In 2016 met de Wet deregulering arbeidsrelaties. Is het kabinet echt vastberaden om dat debacle nog eens te herhalen? 

  4. Zelfstandigen die moeilijk rondkomen. Het kabinet laat hen meer belasting betalen. En daar komt nog een verplichte premie bij. De voormalig wetenschaps-'chef' van SZW waarschuwde al dat hiermee de meest kwetsbare zelfstandigen nog slechter af zijn. 

• Het kabinet laat de olifant in de kamer ongemoeid. Die olifant is dat de regels rond ontslag en ziekte in de kern disfunctioneel zijn. Want deze regels beschermen in de praktijk mensen die er al goed voor staan. Precies de verkeerde groep. De Commissie Borstlap legde de vinger op die zere plek. Pleit terecht voor een fundamenteel herontwerp. Ook in het MLT-advies van de SER viel met enige goede wil een wenkend alternatief te lezen. Het kabinet, VNO en FNV hebben hier uiteindelijk echter niks mee gedaan. Blijkbaar komt de pijn van de disfunctionele regels bij anderen terecht. Bij de nietsvermoedende werkenden.

• Collectief onderhandelen voor zzp'ers met slechte onderhandelingspositie mag alleen als je een werkgevers of werknemersvereniging bent?! Wij mogen het dus niet. Alleen de partij die tegen de platformen procedeert. Dat kan toch niet!

• Ook met de Wet toekomst pensioenen kiest het kabinet voor het grootbedrijf en de bonden. Met deze wet komen werkgevers definitief onder hun belofte uit dat zij goede pensioenen garanderen. En vakbonden behouden hun macht in het bestuur van pensioenfondsen. De problemen van de deelnemers blijven bestaan. Driekwart van de Nederlanders bouwt te weinig of juist te veel pensioen op. Uitvoeringskosten zijn exorbitant, waardoor de Zuidas het geld van deelnemers opslokt. En armere deelnemers betalen voor het pensioen van rijkere deelnemers. 

• Menig Volter zal zich niet herkennen in deze plannen (en in het kabinet dat Rutte IV beloofde te zijn). Dit kabinet ging voortaan toch echt luisteren naar kritische signalen? En meer aandacht geven aan het debat met de volksvertegenwoordiging, in plaats van snel te besluiten over nieuwe regels? Als Volter kan het dan ook niet eens zijn met de plannen die er liggen.  De volksvertegenwoordiging krijgt iedere keer weer een maatregelpakket als voldongen feit gepresenteerd.

• Vertrouwen in de politiek herstellen gaat over meer dan stikstof, toeslagen & Groningen. Het gaat ook over spelregels rond werk. Dat moeten regels zijn die werken. Waarmee de overheid laat zien dat het de situatie van werkenden begrijpt. De plannen van het kabinet slagen niet voor deze test. 

 
Wat wel

• De minister bespreken plannen voor de arbeidsmarkt met alle betrokkenen (meer dan vakbonden 😉)

  • Bijvoorbeeld in de SER en de Stichting van de Arbeid. Met een bredere eigenstandige vertegenwoordiging (ook breder dan Vereniging Zelfstandigen Nederland). Borstlap adviseerde ook zo'n brede maatschappelijke alliantie.

  • Deze partijen doorlopen samen het Beleidskompas. Dat is de methode waarmee het kabinet beleid maakt. 

• Een basisgedachte van Volt is mensen vrij laten om te werken zoals zij dat zelf willen

  • Bescherming is alleen oké als mensen de keuze hebben hoe ze beschermd willen worden. Opgedrongen bescherming door mensen tegen hun wil in een dienstverband te dwingen, noemen wij gedwongen schijnwerknemers en daar wordt niemand beter van. We gunnen alle werkenden sociale zekerheid.

  • Zelfstandigheid blijft een volwaardige rijbaan op de arbeidsmarkt. Mensen mogen als zelfstandige werken. Als zij dat zelf echt willen. Om dit goed te regelen nemen we de Belgische Arbeidsrelatiewet over. Zo stimuleren we ook werkgevers om hun werknemers als professionals te behandelen. En voorkomen we dat werknemers hiërarchische vluchtelingen worden.

• Zekerheden koppelen we aan personen

  • Zekerheden koppelen aan personen vergt een oplossing voor ziekte en arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Ongeacht de arbeidsrelatie. Of je nu werknemer, zelfstandige of allebei bent. We houden dus op met de arbeidsongeschiktheidsverzekering alleen voor zelfstandigen. Dat is wat ook Borstlap bepleit.

  • Dus niet aan hun contract. En niet aan hun status bij de Belastingdienst.

• Zekerheden vergroten en eerlijker verdelen 

  • Volt gaat zorgen dat ontslag geen ramp is. Dat vergt vooral dat mensen altijd ander goed werk kunnen vinden. En dus dat werkgevers het aandurven om mensen voor lange tijd in dienst te nemen. Ook ouderen. Ook mensen met een ziekte of aandoening. Dit vergt ook hervorming van de regels rond ontslag en loondoorbetaling bij ziekte.

  • We pleiten voor een persoonlijk ontwikkelbudget voor alle werkenden. Ongeacht de arbeidsrelatie. Zoals ook Borstlap bepleit.   

• We gaan naar een pensioenstelsel dat de ambities van de deelnemer centraal stelt

  • Pensioen opbouwen is een middel. Een middel dat mensen in staat stelt om te leven zoals zij dat willen. Nu. En later. We willen pensioenregels die mensen helpen om hun leven vorm te geven zoals zij dat willen. De Wet toekomst pensioenen doet dit niet. Als Volt willen we de Nationale Pensioendialoog van voormalig staatssecretaris Klijnsma weer oppakken, zonder de besluitvorming opnieuw te laten gijzelen door de (a)sociale partners. 

En ook
We moeten vluchtelingen en derdelanders een warm welkom heten en hen snel en effectief een plek bieden om te wonen en te werken. Nederland is voor de continuïteit van sectoren als zorg, bouw en techniek afhankelijk van nieuwkomers die ons land tot hun land willen maken. Bovendien dragen deze mensen dan bij aan het BNP en komen zij niet ten laste van de sociale zekerheid. Finland is ons voorbeeld!

Tot zover even, mijn visie voor Volt op de arbeidsmarkt. Doe er mee wat goed voelt. Het is cruciaal voor Nederland en de zelfstandigen van nu en helemaal voor de volgende generatie.